خودروساز دوم در پیچ واگذاری؛ خصوصی‌سازی سایپا چه تفاوتی با ایران خودرو دارد؟

به گزارش اتومدیا، خصوصی‌سازی صنعت خودرو طرحی‌ست که سال‌ها در دستور کار مدیران و مسئولان قرار دارد و سال 1403 نخستین اقدام برای اجرای این طرح صورت گرفت و انتظار می‌رود که در ادامه نیز سایر بخش‌های دولتی این صنعت به بخش خصوصی واگذار شود.

17 بهمن 1403 بود که مجمع عمومی عادی ایران‌خودرو با تاخیری هفت ساعته آغاز شد و پس از کشمکش‌های فراوان، حدود ساعت ۱۹ به پایان رسید.

بلافاصله پس از پایان این مجمع پرحاشیه و جنجالی، خبری مبنی واگذاری مدیریت ایران‌خودرو به بخش خصوصی در رسانه‌ها منتشر شد. اما این پایان داستان پرفرازونشیب واگذاری این شرکت خودروسازی به بخش خصوصی نبود و حتی انتخاب هیات‌مدیره جدید نتوانست به حاشیه‌های این واگذاری پایان بخشد. فردای روز واگذاری و پس از انتخاب اعضای هیات مدیره علیمردان عظیمی، مدیرعامل سابق ایران خودرو اجازه ورود این هیات مدیره جدید را به ساختمان شرکت نداد. همین اقدام منجر به شکایت هیات مدیره جدید از عظیمی و ورود پلیس به این ماجرا شد.

البته باید به این نکته اشاره کرد که ورود پلیس هم منجر به اتمام این اتفاقات نشد و شورای رقابت به نوعی مخالفت خود را نسبت به این واگذاری اعلام کرد. بر این اساس، رئیس هیات تجدیدنظر شورای رقابت نیز در برنامه‌ای تلویزیونی، از انتشار غیر‌رسمی رای هیات درباره ترکیب سهامداری ایران‌خودرو انتقاد کرد.

اما در اطلاعیه روابط عمومی سازمان بورس و اوراق بهادار نشان داد که با توجه به حضور ناظر بورس در مجمع عمومی عادی به طور فوق‌العاده، آنچه در این مجمع اتفاق افتاد مطابق مقررات بود و هیچ تخلفی شکل نگرفت. در نتیجه عظیمی با توجه به تایید مجمع ایران‌خودرو از سوی سازمان بورس و تاکید این نهاد بر روند اجرایی آن طبق قانون، پایان مدیرعاملی‌اش در ایران‌خودرو را پذیرفت و با انتشار نامه‌ای، از بزرگ‌ترین خودروساز ایران خداحافظی کرد.

سایپا در صف خصوصی‌سازی

حال با تمام شدن داستان واگذاری ایران خودرو به بخش خصوصی، نوبت به سایپا رسیده است و به نظر می‌رسد راه خصوصی‌سازی سایپا هموارتر از ایران خودرو باشد. گرچه سهام‌های تودلی این شرکت با شرایط پیچیده‌ای مواجه است، اما سایپا چندی پیش در راستای حل این مشکل اقدام به فروش این سهام‌های تودلی کرد.

واگذاری سایپا با ایران خودرو از چند جهت تفاوت دارد. نخستین تفاوت عدم حضور عبدالناصر همتی، وزیر استیضاحی اقتصاد است. گرچه در ماجرای واگذاری ایران خودرو وزارت صمت اعلام می‌کرد که موافق خصوصی‌سازی است، اما با واگذاری این شرکت به سهام‌دار اصلی مخالف بود. در این میان موافقت همتی روند خصوصی‌سازی را قدرت بخشید.

حال با کنار رفتن همتی به نظر می‌رسد سیاست‎گذار اصلی ماجرای خصوصی‌سازی سایپا وزارت صمت باشد و اهلیت خریداران سهام سایپا را تایید کند.

مشتریان احتمالی سایپا چه شرکت‌هایی‌اند؟

در این میان این مساله مطرح می‌شود که خریداران احتمالی سایپا کدام شرکت‌ها خواهند بود؟

در ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که خریداران احتمالی سهام سایپا از شرکت‌های قطعه‌ساز یا مونتاژکاران خودرو هستند.

برای مثال نخستین شرکتی که برای خرید سهام سایپا اعلام آمادگی کرد کرمان موتور بود. البته باید اشاره کرد که کرمان موتور در حال حاضر مالک بخشی از سهام سایپاست.

در این میان در کنار سایر شرکت‌های قطعه‌سازی خودرو، گمانه‌زنی‌هایی درباره حضور مجدد کروز در صف خریداران سهام دولتی وجود دارد. اما همچنان اخبار قطعی در این باره در دسترس نیست.

طی هفته گذشته روزنامه شرق در مطلبی نوشت که گروه صنعتی زر و گروه صنعتی انتخاب از دیگر مشتریان احتمالی سایپا هستند.

زر یکی از بزرگ‌ترین هلدینگ‌های صنایع غذایی در ایران است. این مجموعه به صورت تخصصی در حوزه پالایشگاه غلات، تولید ماکارونی و دیگر اقلام غذایی، تولید الکل و بیو گاز فعالیت دارد. اما باید یادآور شد که زر از سه سال گذشته اخباری مبنی بر ورود به صنعت خودرو و تبدیل به قطب سوم خودروسازی کشور منتشر کرد. گرچه سرنوشت خودروسازی زر هنوز مشخص نیست، اما با خرید سهام سایپا امکان ورود زر به صنعت خودروسازی قوت می‌گیرد.

گروه صنعتی انتخاب یکی از بزرگ ترین هلدینگ های صنعتی در ایران است که در زمینه تولید لوازم خانگی فعالیت می‌کند. این گروه شامل برندهای معتبری مانند اسنوا، دوو الکترونیک و کلاسیک است. شرق در آن گزارش نوشته بود که بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که این گروه بیشترین پتانسیل را برای تصاحب سایپا از نظر مالی دارد.

همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، این شرکت‌ها تنها خریداران احتمالی سایپا هستند و هنوز اخباری در رابطه با اعلام آمادگی قطعی خرید این شرکت خودروسازی منتشر نشده است.